Tüp bebek tedavi yöntemi içerisinde yer alan sperm donasyonu, yumurtanın döllenmesinin gerçekleşmesi için başka bir erkeğin sperm hücrelerinin kullanılmasına denilmektedir. Bazı erkekler doğal yollardan cinsel ilişki yaşamasına rağmen bebek sahibi olamamaktadır. Bu tür bir problemle karşılaşan çiftler öncelikli olarak tüp bebek tedavisine yönelse de erkeğin menisinin içerisinde sperm olmayabileceği gibi spermler kullanıma elverişli olmayabilir veya farklı sağlık problemleri nedeniyle spermler kullanılamayabilir. Bu tür bir problemle karşılaşıldığı zaman başka erkeğin sperm hücrelerinin kullanılması tercih edilebilir.
Sperm donasyonu yöntemini tercih eden kadınlar arasında bekarların, evlenmeyi düşünmeyenlerin ve bebek sahibi olmak isteyenlerin önemli bir oranı oluşturduğu dikkat çekmektedir. Erkeklerin menisinin içerisinde hiç sperm bulunmayacağı gibi çeşitli yöntemlerle testislerden sperm hücreleri alınamayabilir. Bu tür durumlarla karşılaşıldığı zaman gebelik sürecinin başlayabilmesi için canlı ve sağlıklı sperm hücrelerine gereksinim duyulmaktadır. Bunun içinde gebeliğin gerçekleşmesinde sperm donasyonu yöntemi işe yarayabilir.
Erkeğin çocuk sahibi olamaması çevresel bir baskı altında kalmasına neden olabilir. Böylesine çevresel bir baskı altında kalmak istemeyen ve çocuk sahibi olmak için oldukça kararlı olan çiftlerin bu hayalleri gelişmiş teknolojilerden faydalanılarak gerçekleştirilebilmektedir. Bir erkeğin menisinin içerisinde canlı spermin hiç olmaması halinde gebeliğin gerçekleşme şansı sıfırdır. Böyle bir durumda gebeliğin gerçekleşmesi için sperm donasyonundan başka çare yoktur.
Sperm Donasyonu Aşamaları Nelerdir?
Bebek sahibi olmayı isteyen çiftler sperm donasyonu yöntemine de başvurabilmektedir. Sperm donasyonu yönteminin uygulanması ise bazı aşamalardan oluşur. Bu aşamalar ise şöyledir;
Sperm Donörünün Seçilmesi
Sperm donasyonu tedavisinin ilk başlangıç aşamasını sperm verecek olan donörün seçilmesi oluşturmaktadır. Sperm donörü seçimi yapılırken spermi verecek olan erkeğin fiziksel özelliklerine, ten rengine, saç rengine, göz rengine, uyruğuna, vücut yapısına ve kan grubuna kesinlikle dikkat edilmelidir. Sperm verecek olan donörü çift kendi çevresinden seçebileceği gibi bu konuda hizmet veren sperm bankalarıyla da anlaşabilir. İlerleyen süreçte herhangi bir sosyolojik ve psikolojik bir problemle karşılaşılmaması için donör seçilecek erkeğin baba adayının fiziksel yapısına uygun olması oldukça önemlidir.
Donörden Spermin Alınması
Sperm donasyonu tedavisinin uygulanabilmesi için öncelikle seçilmiş olan erkekten sperm örneği alınması gerekmektedir. Donörden spermin alınması oldukça kısa sürmektedir.
Yumurtanın Geliştirilmesi
Sperm donasyonu tedavisi için donörden sperm alınmasının yanı sıra anne adayının da sürece hazırlanması gerekmektedir. Anne adayı sürece hazırlanırken de tüp bebek tedavisinde uygulanan yumurta geliştirme yöntemleri kullanılmaktadır. Anne adayına adet döneminin geçmesinin ardından 2-3 gün içerisinde olgunlaştırma iğnesinin yapılmasıyla birlikte yumurta geliştirme işlemine başlanmış olunur.
Yumurtaların Toplanması İşlemi
Sperm donasyonunun ardından yumurtaların yeterince olgunlaşması için 10-12 gün kadar beklenmesi gerekmektedir. Bu süre içerisinde yumurtalar takip edilmekte ve yeterli olgunluğa ulaştığı zamanda çatlatma iğnesi yapılmaktadır. Bu işlemin ardından çatlayan yumurtaların anesteziyle toplanması işlemi yapılır.
Embriyonun Döllenmesi
Yumurta toplama işleminin yapıldığı gün donörden alınan sperm hücrelerinin de ICSI yöntemiyle yumurtaya enjekte edilmesi ve bu sayede yumurtanın döllenmesinin sağlanması gerekmektedir.
Embriyo Transferinin Geçekleştirilmesi
Yumurta döllendikten sonra elde edilen embriyoların laboratuvar ortamında 3-5 gün boyunca takip edilmesi gerekmektedir. Bu süre sonunda tespit edilen en sağlıklı ve uygun embriyolar, embriyo transfer işlemiyle anne rahmine transfer edilmektedir. Sadece birkaç dakika süren embriyo transferi esnasında anne adayı herhangi bir ağrı ve acı hissetmez.
Embriyonun anne rahmine transfer edilmesinin üstünden 12 gün geçtikten sonra anne adayına gebelik testi yapılmaktadır. Bu sayede gebeliğin gerçekleşip gerçekleşmediği kontrol edilir. Eğer gebelik gerçekleşmemişse yeniden sperm donasyonu tedavi yöntemiyle yumurta döllenerek tüp bebek tedavisi uygulanabilir.
Sperm Donasyonu Kimlere Uygulanabilir?
Tüp bebek tedavi yöntemi olan sperm donasyonu tedavi yöntemi kendi sperm hücrelerine sahip olmayan azoospermi tanısı konmuş hastaların yanı sıra genetik rahatsızlıklarının bebeklerine geçmesini istemeyen çiftlere tavsiye edilir. Sperm donasyonu yöntemi son senelerde çok sayıda çift tarafından tercih edildiği için popüler tüp bebek tedavi yöntemleri arasına girmeye adaydır.
Sperm Donasyonu Yöntemi Hangi Durumlarda Tercih Edilebilir?
- Azoospermi tanısı konmuş erkekler
- Mikro tese yönteminin kullanılmasına rağmen erkekten sperm hücreleri elde edilememesi
- Erkekte embriyolarda çalışması imkansız olan genetik bir sağlık probleminin olması
- Sperm kalitesinin düşük olmasından dolayı tüp bebek tedavisinin başarısızlıkla sonuçlanması
- Erkekte semen temizliği yapılmasına engel teşkil eden viral bir sağlık probleminin olması
- Baba adayının sperm hücrelerinde ciddi kromozomal anormalliklere rastlanması
- Bekar olmasına rağmen kadının çocuk sahibi olmakta oldukça kararlı olması
- Erkeğin RH+ olması halinde kadının bir önceki gebeliğinde izoimmünizasyon tespit edilmesi
Sperm Donasyonunda Başarı Oranı Yüzde Kaçtır?
Baba adayından sperm elde edilmesinin imkansız olduğu durumlarda sperm donasyonu yöntemiyle gebelik gerçekleşebilmektedir. Sperm donasyonu tedavi yönteminde donör özel olarak seçildiği için donörden kaynaklı gebeliğe engel olabilecek bir durumun görülme riski oldukça düşüktür.
Sperm donasyonu tedavisinde başarı şansını etkileyen en önemli faktörler arasında anne adayının yumurta sayısı, yumurta kalitesi ve yaşı yer almaktadır. Donörden alınan sperm hücrelerinin kalitesi yeterli olduğundan dolayı gebeliğin başarıyla sonuçlanmasında anne adayının faktörleri büyük önem taşımaktadır.
Sperm donasyonu tedavi yönteminde başarı oranının yüzde 70 civarında olduğu söylenebilir. Doğurganlıkla ilgili herhangi bir problemi bulunmayan anne adaylarında sperm donasyonu tedavisinin başarıyla sonuçlanma olasılığı oldukça yüksektir.
Sperm Donasyonunda Donör Nasıl Seçilir?
Sperm donasyonu tedavisinin uygulanabilmesi için seçilecek olan donör çiftler kendileri seçebilse de genellikle bu tercih edilmediğinden, çiftler tanımadıkları bir donörü seçmektedir. Çiftlerin tanımadıkları bir donörü seçmeyi tercih ettiği durumlarda tüp bebek merkezinin kanunlara uygun bir şekilde şeffaflık ve gizlilik ilkesi doğrultusunda yürütmüş olduğu donör adaylarından birisini çiftler seçmektedir.
Çiftlerin ve donörün bilgilerinin daima gizli tutulması gerekmektedir. Çünkü gizlilik ilkesi sperm donasyonu tedavi yönteminde en önemli hususlar arasında başı çekmektedir. Yine sperm örneği alınacak olan donör ile ilgili çok sayıda hastalık riskinin yanı sıra genetik hastalıklar ve daha birçok bakımdan inceleme yapılmaktadır. Donör adayı seçimi yapılırken çoğu zaman daha öncede başarılı sperm donasyonlarında görev almış olan donörler tercih edilmektedir.
Sperm Donasyonu Fiyatları Ne Kadardır?
Sperm donasyonu tedavisinin gerçekleştirileceği ülke ve sağlık merkezi, bu tedavinin fiyatlarını etkileyen başlıca faktörlerdir. Bu tedavi yönteminde hastaların çoğu başka bir ülkeyi terci ettiğinden dolayı konaklama ve ulaşım ücretlerinin de fiyata dahil edilmesi gerekir. Yine anne adayının gebeliğe engel teşkil edecek sağlık problemleri ve bunların tedavisinin farklı olmasından dolayı da sperm donasyonu tedavisinin fiyatı çiftlere göre değişkenlik göstermektedir.
