Yaş ilerledikçe yumurta kalitesi düştüğünden dolayı gebe kalma olasılığı azalmaktadır. Genç yaştaki yumurta kalitesini korumak için yumurta dondurma yöntemini tercih eden bir kadın, kendisini hazır hissettiği an gebe kalma şansını yakalayabilmektedir. Hatta 50’li yaşlarda dahi yumurta dondurma yöntemiyle gebe kalınabilir. Bebek sahibi olmanın kariyerinin önünde engel olduğunu düşünen ve bebek sahibi olmayı erteleyen genç yaştaki bayanlar için yumurta dondurma yöntemi gelecekte bebek sahibi olma fırsatı doğurmaktadır.
Kimler Yumurtalarını Dondurabilir?
Kemoterapi, radyoterapi gibi kanser tedavisinde kullanılan tedavi yöntemleri kısırlığa neden olabileceği için tedaviden önceki üreme kapasitesini kaybetmek istemeyenler yumurta dondurma yönteminden yasal olarak faydalanabilir. Ayrıca yumurtalık fonksiyonlarının kaybolması gibi risk taşıyan cerrahi operasyonlar yapılmadan evvel, DOR yani düşük over rezervi olmasına rağmen henüz doğum yapmamış ya da ailesinde erken menopoz öyküsü olan ve bu durumu en az üç hekimin yer aldığı sağlık kurulu raporuyla belgelendirebilen kadınlarda yasal olarak ülkemizde yumurta dondurma yönteminden faydalanabilmektedir.
Yumurta Dondurma Yumurtalara Zarar Verir mi?
Hücrelerin dondurulmasıyla hücre ölümü gerçekleşmez. Dondurma yöntemiyle sadece hücre içi moleküler hareket ve hücre metabolizması kısa bir süre için durdurulmaktadır. Hücre içerisinde meydana gelen buz kristalleri nedeniyle hücre ölümü gerçekleşmektedir. Vitrifikasyon camsallaştırma denilen dondurma yönteminde hücre içerisinde hücre içerisinde buz kristallerinin oluşması engellendiği için sıvı azot içerisinde bulunan hücreler canlılığını yıllar boyu koruyabilmektedir.
Yumurta Dondurma İşlemi Nasıl Yapılır?
Yumurta dondurma işleminde yumurtalıkların kontrollü olarak uyarılması için 10-14 aralığında devam eden ilaç tedavisi uygulanmaktadır. bu tedavinin ardından hastaya anestezi verilerek yumurta toplama işlemi gerçekleştirilir. Yumurta toplama işlemiyle birlikte elde edilen yumurta hücreleri hızlı dondurma yöntemi olan vitrifikasyon yöntemiyle dondurulmaktadır. Yumurta dondurma işlemi yapılmadan evvel hastadan izin formunun kesinlikle alınması gerekmektedir. Gonad hücreleri yani yumurtalar dondurulduktan sonra içerisinde -196 derece sıvı nitrojen barındıran saklama tanklarının içerisinde kaydı tutulmak koşuluyla saklanmaktadır.
Yumurta Dondurma İşlemiyle Dünyaya Gelen Bebekler Sağlıklı Olur mu?
Yumurta dondurma işlemi dünyaya gelecek bebeğin sağlığına hiçbir zarar vermemektedir. Dondurulan oositlerle 1986 yılında gerçekleşen ilk ikiz gebelikten günümüze kadar konjenital anomali gerçekleşmeden bini aşkın canlı bebek dünyaya gelmiştir. Bu konuyla ilgili gerçekleştirilen araştırmalarda dondurulmuş yumurtalarla gerçekleşen gebelikler neticesinde dünyaya gelen bebekler ile taze yumurtalarla gerçekleşen gebelikler neticesinde dünyaya gelen bebekler, obstetrik (erken doğum, hipertansiyon, diyabet anemi vs.) ve perinatal açıdan kıyaslandığı zaman kayda değer bir farklılığa rastlanmamıştır. Vitrifikasyon yöntemiyle dondurulan yumurtalardan elde edilen embriyoların yeniden dondurulmasının ise canlı doğuma olan olumsuz etkisine araştırmalarda rastlanmamıştır.
Dondurulan Yumurtaların Saklama Süresi Ne Kadardır?
Dondurulan yumurtalar 1 yıl boyunca saklanabilse de bu süre her sene hastanın onayı alındıktan sonra 5 yıla kadar uzatılabilmektedir. 5 yılın dolamasından sonra ise yumurtaların saklanabilmesi için Sağlık Bakanlığının onayının alınması zorunludur. Yumurtaları dondurulan hasta yumurtalarının dondurulan yumurtaları kullanmaktan vazgeçtiyse ve saklamayı sona erdirmek istiyorsa yumurtaların imhasından başka seçenek yoktur. İmha işleminin gerçekleşmesi için kişi tüp bebek merkezine müracaat ederek yumurtaların imha edilmesinin gerekçesini açıklayan talep dilekçesini imzaladıktan sonra tüp bebek merkezine vermelidir. Daha sonra yumurtaların imhası Sağlık Bakanlığına bildirilerek gerçekleşmektedir.
Yumurta Dondurma İşlemi İçin İdeal Yaş Aralığı Nedir?
Aile öyküsünde erken yaşta menopoz olanların yanı sıra yumurta rezervinin azalmasına neden olacak bir sağlık problemi varsa ya da yumurta rezervinde azalma gibi bir durum söz konusuysa hastanın yaşı dikkate alınmaksızın yapılacak muayene ile durumunun değerlendirilmesi gerekir. Muayene sonucunda uygun görülürse hekimler tarafından yapılan değerlendirmenin ardından yumurta işlemi gerçekleştirilmektedir. Bu tür riskleri bulunmayan kişilerin ise 35 yaşını geçtikten sonra yumurtalıklarının durumu rutin muayenelerle değerlendirilir ve bu değerlendirmeler neticesinde yumurta dondurma işlemi düşünülebilir. Kadınlarda yumurta sayısı ve kalitesi 35 yaşından sonra düşmeye başlamaktadır. Bu nedenle bu dönemde yumurta dondurma işlemine karar verilmesi çok önemlidir.
Yumurta Dondurma İşlemi Kaç Yıldır Uygulanır?
Yumurta dondurma işlemi 1980’li yıllardan bu tarafa başarıyla uygulanan yardımcı üreme sistemidir. Son 30 yıl içerisinde uygulanan yeni teknikler ise başarı oranını bir hayli yükseltmiştir. Yumurta dondurma işlemiyle dünyaya gelen ilk bebek 1986 yılında Avusturalya’da doğmuştur. Yumurta dondurma yöntemi ilk uygulanmaya başlandığı dönemlerde sadece kanser tedavisi gören kadınların üreme sağlıklarını korumayı hedefliyordu. Günümüzde ise üreme yaşının daha ileri yaşlara çekilmesi içinde kullanılmaktadır.
Yumurta Dondurma İşleminin Avantaj ve Dezavantajları Nelerdir?
Yumurta dondurma işleminin ön plana çıkan en önemli avantajı yaş ilerlemesine rağmen anne olma imkanını sunmasıdır. Bu işlem, kadınlarda adet dönemi itibariyle yaklaşık 10 gün devam etmekte olan ilaç tedavisiyle başlamaktadır. İlaçların dozu kişiye göre ayarlandıktan sonra karın bölgesindeki ciltten küçük iğneler aracılığıyla vücuda verilmektedir. Küçük insülin iğneleriyle büyük benzerlik taşıyan bu iğneleri kişi kendisi de kolaylıkla yapabilmektedir. İlaç kullanımının sürdüğü 10 gün süresince yumurtalardaki büyüme ultrasonla takip edilmektedir. Yumurtalar belli bir büyüklüğe ulaştığı zaman çatlatma iğnesi yapılmakta ve bu iğnenin üstünden 36 saat geçtikten sonra yumurtalar, hastaya genel anestezi yapılarak toplanmaktadır. Yumurtaların toplanmasının ardından bu yumurtalar -196 derece ısıdaki özel tankların içerisinde saklanmaktadır. Yumurtaların bu tankların içerisindeki saklama süresi 1 yılı geçtiği takdirde yumurtayı veren kişinin bu süreyi uzatmak için kendi imzasını taşıyan bir dilekçeyle yeniden onay vermesi gerekmektedir. Yumurtaları saklama süresinin 5 yılı aştığı takdirde ise işlemi gerçekleştiren tüp bebek merkezi tarafından sağlık müdürlüğüne ve Sağlık Bakanlığına yazılan özel bir dilekçeyle sürenin uzaması için onay alınır.
Yumurta dondurma işleminin herhangi bir dezavantajı yoktur. İlaca karşı alerjik reaksiyon, enfeksiyon, karın bölgesinde şişlik veya cerrahi işlemden kaynaklı kanama gibi dezavantajlara ise çok nadir rastlanmaktadır.
