Çiftler bir yıl boyunca korunmasız ve düzenli olarak cinsel ilişkiye girmesine rağmen gebelik gerçekleşmiyorsa, çiftlere yapılan muayenelerin ve tetkiklerin neticesinde tüp bebek tedavisine karar verilebilir. Üreme döneminde bulunan çiftlerin yüzde 10 ila 15’inde kısırlık sorunu olduğu bilinmektedir. Günümüzde neredeyse her 6 kadından birisi kısırlık probleminden dolayı tedavi görmektedir.
Kadının rahim kanalları tıkalıysa, erkeğin sperm sayısı ve kalitesi ileri seviyede bozuksa, daha önceden uygulanan diğer tedavi yöntemlerine rağmen gebe kalınmamışsa, nedeni açıklanamayan kısırlık mevcutsa, karın bölgesinden cerrahi operasyon geçirilmiş ya da jinekolojik enfeksiyonlardan dolayı karın içerisinde yapışıklıklar mevcutsa, genetik bir rahatsızlıktan dolayı embriyo aşamasında tanı konulmasına gerek duyuluyorsa ve endometriyozis hastalığı tanısı varsa tüp bebek tedavisi için uzman bir hekimle görüşülebilir.
Tüp Bebek Tedavisinde İlk Denemede Gebe Kalınabilir Mi?
Aşılama yöntemi ya da yumurtlama tedavisi uygulanan sağlıklı bir çiftin bir aylık tedavi sürecinde gebe kalma şansı yüzde 20 ya da oranın biraz üstündedir. Bu tedavi yöntemleri gebelikle sonuçlanana kadar 3 ya da 4 defa denenebilse de birçok gebelik ilk tedavi sonucunda elde edilir. Bu tedavi yöntemlerinin 4 defadan fazla uygulanması gebelik şansını artırmayacağından tüp bebek tedavisine geçilmesi önerilir.
Yeni geliştirilen teknikler ve uygulamalar tüp bebek tedavisinde başarı şansını daha da artırmaktadır. Tüp bebek tedavisinde uygulanan ilk tedavi sonucunda gebelik elde edilemezse, tekrar denemeler ile gebelik elde edilebilir. Tüp bebek tedavisinde bir ayda gebe kalma şansını etkileyen en önemli faktör yaş olsa da başarı oranı yaklaşık yüzde 50-60 seviyelerindedir. Peş peşe uygulanan birden fazla tedaviyle gebelik şansı gittikçe yükselerek 4 uygulamanın ardından yüzde 90 seviyelerine ulaşabilmektedir. Bundan dolayı herhangi bir sağlık problemi olmayan çiftlerde gebelik elde edilmesi şansı deneme sayısıyla artar.
Tüp Bebek Tedavisi Kaç Defa Yapılabilir?
Tüp bebek tedavisinin gebelikle sonuçlanması için umutsuzluğa kapılmadan tedavinin başarıyla sonuçlanacağına inanmak oldukça önemlidir. İlk tedavi gebelikle sonuçlanmasa da hemen umutsuzluğa kapılarak pet etmemek gerekir. Şunun bilincinde olunmalıdır ki tüp bebek tedavisi sadece tek sefer uygulanabilen bir tedavi yöntemi değildir. İlk tedavi sonrasında gebelik elde edilemese de daha sonraki denemelerde gebelik elde edilen başarılı tedavi oranı bir hayli yüksektir.
Tüp bebek tedavisinin kaç defa uygulanacağına dair net bir sayı yoktur. Çiftler isterse ve hekimde tavsiye ederse, çiftlerin sağlık durumuna göre yeni tüp bebek denemeleri yapılmasında bir sakınca yoktur. Tüp bebek tedavisi her denendiğinde başarı şansı yüzde 50 civarında azalsa da çiftlerin sabrı ve bebeği çok istemeleri başarılı bir gebelik için son derece önemlidir.
Çiftler doğal yollardan ve diğer yardımcı üreme yöntemlerinden gebelik elde edilemediği durumlarda çiftlerin tüp bebek tedavisinden hemen gebe kalınacağı gibi bir mucize beklemeleri son derece yanlış olur. Tüp bebek tedavisinde ilk denemenin başarısızlıkla sonuçlanması halinde bu başarısızlığın nedenleri belirlenmeli ve yeni tüp bebek denemelerinde sonucun başarılı olması için çifte destek verilmelidir.
Çiftlerin tüp bebek tedavisi sonucunda bebek sahibi olabilme şansının yüksek olarak değerlendirilmesi halinde deneme sayısı artırılabilse de çiftlerin bu süreçte kendilerini yıpratmamaları gerekir. Her yeni denemenin arasında belirli bir süre kesinlikle olmalı ve çiftler hazır oldukları zaman yeni denemeler yapılmalıdır. Tüp bebek tedavisinde yapılan denemelerin başarısızlıkla sonuçlanması halinde çiftler bu durumdan psikolojik olarak olumsuz etkileniyorsa tedaviye ara vermek, hatta son vermek gerekebilir. Tüp bebek tedavisinde birçok denemenin ardından bebek sahibi olan çiftlerin sayısı da azımsanmayacak orandadır.
Tüp Bebek Tedavisinde Hangi Faktörler Gebe Kalma Şansını Azaltır?
Tüp bebek tedavisinde başarı şansını artıran deneme sayısından daha fazla tanının doğru konması, hastanın doğru seçilmesi ve tedavide uygun yöntemlerin uygulanması olduğu bilinmektedir. Tüp bebek tedavisine başlanmadan evvel çiftlerin yaşına, erkek faktörüne, kısırlık süresine, kaliteli embriyo elde edilmesine ve çiftlerdeki ek problemlere kesinlikle dikkat edilmesi gerekmektedir. Ayrıca tedavide başarıyı etkileyen faktörler arasında tedaviyi uygulayacak doktorun bilgi ve deneyimi de yer almaktadır.
Tüp bebek tedavisinde başarıyı olumsuz etkileyen faktörler ise şöyle sıralanabilir;
- Kadının 35 yaş ve üstünde olması
- Kadının yumurtalık rezervi durumunun iyi olmaması
- Endometrioz kistinin ya da miyomların olması
- Tüplerde hidrosalpenks mevcudiyeti
- Rahim içi tabakanın tedavi esnasında ince olması
- Sperm hücrelerinde şiddetli bozukluk
- Alkol ve sigara tüketilmesi
- Fazla kilolu olunması
- Yenilenen tüp bebek tedavilerinin başarısızlıkla sonuçlanması
- Evliliğin süresi
Tüp Bebek Tedavisinde Yeni Denemelerde Başarı Şansı Nasıl Yükseltilir?
Tüp bebek tedavisinde önceden yapılan denemelerin başarısızlıkla sonuçlanması yeni denemelerdeki başarı şansını azaltmaktadır. Bu nedenle başarısızlıkla sonuçlanan bir denemeden sonra yeni bir denemeye başlanmadan evvel önceki denemenin neden başarısız olduğunun mutlaka tespit edilmesi gerekir. Bu nedenler belirlendikten ve hastaya gerekli tedaviler uygulandıktan sonra yeni denemeye başlanmalıdır. Tüp bebek tedavisinde başarısızlıkların nedeni araştırılmadan art arda yeni denemeler yapılması halinde çiftlerin bu süreç boyunca yıpranması kaçınılmaz olacaktır. Bundan dolayı tüp bebek tedavisindeki başarısızlığın nedeni tespit edilene kadar yeni denemelerden kaçınılması en sağlıklı tercihtir.
Tüp bebek tedavisinde uygulanan yeni denemelerde başarı şansını yükseltmek için dikkat edilmesi gereken en önemli hususlar ise şöyle sıralanabilir;
Rahim içerisindeki yapışıklıklar, rahim içerisinde polip ya da miyom olması embriyonun tutunmasını engellediği için bu tür problemlerin histeroskopi yöntemiyle düzeltilmesi gerekir.
Tüplerdeki tıkanmadan kaynaklanan sıvı birikmesi de embriyonun tutunmasına engel olan bir diğer faktördür. Bu sıvı birikmesine hidrosalpenks denilmekte ve tanısı ultrasonografi ya da rahim filmiyle konulmaktadır. Bu sıvının rahim boşluğuna akarak embriyoların tutunmasına engel olmaması için laparoskopi tekniğiyle tüplerin rahim bölgesine yakın olan kısmı kapatılabileceği gibi tüpler cerrahi bir operasyonla da çıkartılabilir.
Embriyoların gelişmesini ve rahimde tutunmasını tiroid bezlerindeki sağlık problemleri ve beyinde hipofizden salgılanmakta olan prolaktinin yani süt hormonunun artması gibi hormonal bozukluklarda engellemektedir. bu tür problemler tespit edilmesi halinde ilaçlarla tedavi edilme yoluna gidilmelidir.
Gebe kalmayı güçleştiren ve düşük riskini artıran polikistik over rahatsızlığı ve bu rahatsızlığın neden olduğu insülin hormonu artışı tespit edilmesi halinde de hastaya vücutta insülin direncini azaltan diyabet hastalığı ilaçlarının verilmesi gebelik elde edilme şansını yükseltmektedir.
Bağışıklık ve pıhtılaşma sisteminde doğuştan ya da sonradan gelişen bir sağlık problemi olup olmadığının araştırması ileri kan testleriyle yapılmalı ve hekimin gerek görmesi halinde uygun ilaçlarla tedavisi yapılmalıdır.
Erkeklerde sperm analizinin ayrıntılı olarak yapılması gerekmektedir. Sperm sayısında belirgin düşüş, spermlerin hareketlerinde azalma ya da şekil bozukluğu tespit edilmesi halinde Y kromozomu mikrodelesyon testi, kromozom analizi, sperm FISH testi gibi genetik testlerin yapılması gerekir. Bu testler sonucunda herhangi bir problem tespit edilmesi halinde yeni uygulanacak tüp bebek tedavisinde sperm hücreleri seçilirken Preimplantasyon Genetik Tanı (PGT), embriyolara transfer işleminden evvel genetik tanı ve inceleme gibi yöntemlerden faydalanılmalıdır.
Günümüzde tüp bebek tedavisinde başarı şansının yükseltilmesi için geliştirilmiş olan çok sayıda yöntem bulunmaktadır. Preimplantasyon Genetik Tanı (PGT) dışında geliştirilen diğer yöntemler ise şöyledir;
- Tüp bebek tedavisinden evvel tüplerin çıkarılması
- Histeroskopi ve histeroskopik endometrial hasarlama tekniği
- Embriyoscope
- Mikro TESE
- Endometrial ko-kültür yani rahim içi doku kültürü
- Asisted Hatching (AHA)
- Embriyo dondurma tekniği
- Blastokist transfer işlemi
- Gebelik aşısı
- Preimplantasyon Genetik Tanı (PGT)
- Doğal siklüs ve mini IVF
Tüp bebek tedavi yönteminde ilk ayda gebelik şansı çok yüksek olsa da bazen yeni denemelere de gereksinim olabilmektedir. Tüp bebek tedavisinde en önemli faktör ise başarıyı engelleyebilecek sağlık problemlerinin tümünün tedavi başlamadan evvel belirlenmesi ve hem manevi, hem de maddi açıdan çiftlerin en az yorgunlukla bebek sahibi olmalarının sağlanmasıdır. Tüp bebek tedavisinin gebelikle sonuçlanmasında yenilikler ve teknik şartlar çok önemli olsa da günümüzdeki tüp bebek merkezleri incelendiği zaman çoğunun standartlarının benzer olduğu görülür.
